Trong cuộc sống hằng ngày, văn hóa nói và viết thường có những điểm khác biệt. Vì vậy, nhiều người có sự nhầm lẫn trong việc viết, dẫn đến việc sai chính tả. Điển hình, họ vẫn còn phân vân không biết từ “chín chắn” hay “chính chắn” mới đúng chính tả?
Nghĩa của chính chắn và chín chắn
Trong văn nói, “chín chắn” và “chính chắn” thường được phát âm khá giống nhau, đặc biệt với người miền Nam. Liệu cả hai từ đều có nghĩa khi sử dụng không?
1. Nghĩa của từ chín chắn
“Chín chắn” là một từ ghép trong tiếng Việt, lấy từ hai từ đơn cùng có nghĩa là chín và chắn. “Chín” là danh từ, hay có thể đóng vai trò là tính từ để chỉ về số thứ tự, hoặc tính chất của món ăn.
“Chín chắn” là từ đúng chính tả tiếng Việt
Với từ ghép “chín chắn” lại mang đến một ý nghĩa mới. “Chín chắn” được dùng để diễn tả bản chất của một người. Điều này được người nói chủ quan đánh giá dựa trên hành động, và suy nghĩ của người được nói đến. Những người được đánh giá là chín chắn thường là người bình tĩnh, hiểu đời, hiểu người và đưa ra những quyết định một cách quyết đoán và kịp thời nhất.
2. Nghĩa của từ chính chắn
“Chính chắn” chính là từ thường bị nhầm lẫn, và được nhiều người tưởng chừng là đúng khi sử dụng. Đa phần, do thói quen phát âm và văn hóa miệng của người Việt nên ít người chú ý đến chính tả của từ này. Vì họ thường nghĩ, chính sẽ mang ý nghĩa trọng tâm, chủ yếu nên sẽ lột tả được vẻ đứng đắn, giàu kinh nghiệm khi nhận xét người khác.
3. Ví dụ về nghĩa của từ chín chắn
Dưới đây là những ví dụ giúp bạn làm quen, và sử dụng đúng chính tả với từ vựng “chín chắn”.
- Giọng nói của sếp toát lên vẻ chín chắn.
- Cô ấy nhìn chín chắn hơn lứa tuổi của mình.
- Tôi rất nể với hành động chín chắn của bạn tại thời điểm ấy.
- Người yêu tôi là người hơn tôi 10 tuổi, và rất chín chắn trong mọi việc.
- Những đứa nhỏ hiểu chuyện khi lớn lên thường chín chắn hơn rất nhiều.
Nguyên nhân dẫn đến sự việc sai chính tả
Có hai nguyên nhân chính mà người Việt dễ nhầm lẫn giữa chín chắn hay chính chắn.
- Do bản năng: Tiếng Việt là ngôn ngữ mẹ đẻ. Điều này khiến mọi người thường bỏ qua khâu kiểm tra, mà sử dụng chúng dựa theo cảm tính. Vì vậy, điều này dễ dẫn đến sai lầm của người nói khi viết chính tả.
Khác biệt giữa giọng nói giữa các vùng miền có thể dẫn đến sai chính tả
- Do khác biệt văn hóa: Mỗi khu vực trên đất nước ta đều mang những văn hóa riêng, đặc biệt là ở giọng nói. Điều này thường dẫn đến người nghe dễ xảy ra nhầm lẫn khi xác định cách viết. Điển hình, người Bắc thường được ban chất giọng tốt, tròn vành hơn nên khả năng phát âm chuẩn cao. Nhưng với những người miền Nam, họ thường có thói quen đọc là chính chắn với chất giọng hơi ngang. Điều này sẽ khiến người nghe dễ bị nhầm lẫn khi được nghe từ vựng này.
Cách hạn chế lỗi sai khi sử dụng từ chín chắn
Để hạn chế những lỗi sai cơ bản trong văn viết, bạn có thể tham khảo những cách sau để cải thiện hơn.
- Sử dụng nhiều từ ghép với “chín”: chín ngoài thể hiện trạng thái của đồ ăn, bạn có thể sử dụng để diễn tả độ chững chạc so với lứa tuổi.
Ví dụ: Những đứa trẻ lớn lên từ khó khăn thường chín mùi nhận thức sớm hơn những đứa bạn đồng trang lứa.
Giáo viên nên hướng dẫn trẻ đọc, và viết đúng chính tả từ nhỏ
- Sử dụng nhiều từ ghép với “chính”: chính sẽ thể hiện trọng tâm, nhưng thể hiện được vấn đề cần được chú ý, làm nổi bật hơn.
Ví dụ: Sau một tháng thử việc, anh ấy đã được thăng chức trở thành nhân viên chính thức của tập đoàn đa quốc gia.
- Ghi nhớ bằng cách tưởng tượng: Khi sử dụng, bạn hãy tưởng tượng được vẻ bề ngoài của người được nhận xét là chín chắn, là bạn cảm nhận được những cố gắng của họ trước những khó khăn trong đời, hay điều mà bạn nể phục ở họ. Điều này sẽ giúp bạn sử dụng từ chín chắn đúng chính tả hơn so với văn nói.
KẾT LUẬN
Phân biệt chín chắn hay chính chắn tại bài viết rất đơn giản phải không? Hy vọng bài viết này hữu ích giúp bạn hạn chế việc sai chính tả, giúp các bài viết của bạn trở nên chỉn chu hơn và gây được thiện cảm tốt hơn với người khác; đồng thời viết đúng chính tả cũng là một cách để giúp giữ gìn và phát huy những giá trị tốt đẹp của tiếng Việt.
