Theo y học cổ truyền
Theo Đông y, cây Xuyến chi có vị đắng, hơi cay, nhạt và tính mát nên có tác dụng trong việc thanh nhiệt, sát trùng vết thương, giải độc và chống viêm. Xuyến chi thường được người dân sử dụng trong nhiều tình trạng khác nhau như dị ứng, ngứa, mày đay hoặc các tình trạng viêm họng hoặc đau họng, kiết lỵ hoặc tiêu chảy. Có thể dùng lá Xuyến chi giã nát đắp trực tiếp và vết côn trùng cắn để giảm viêm.
Theo y học hiện đại
Trong điều trị chống ung thư
Các báo cáo dân gian và một số nghiên cứu khoa học in vitro đã ủng hộ cho tuyên bố rằng chiết xuất cây Xuyến chi có hoạt động chống lại nhiều loại ung thư khác nhau. Hàng loạt các nghiên cứu in vitro và in vivo cho thấy tác dụng chống khối u của cây Xuyến chi, chống lại các loại ung thư như ung thư đường miệng, ung thư gan, ung thư đại trực tràng, ung thư vú hay ung thư da. Như vậy có thể thấy được tiềm năng của việc nghiên cứu thêm và ứng dụng cây Xuyến chi trong hoạt động chống ung thư.
Trong hoạt động chống viêm
Cây Xuyến chi có thể được sử dụng để giúp điều trị nhiều tình trạng viêm nhiễm. Các hợp chất hóa học được tìm thấy trong cây Xuyến chi có thể giúp chống viêm như flavonoid, phenolics và polyynes. Chiết xuất cây Xuyến chi đã được thử nghiệm về khả năng ức chế tình trạng viêm, chống dị ứng. Các nghiên cứu đã chỉ ra chiết xuất cây Xuyến chi giúp chống viêm qua nhiều cơ chế khác nhau, ví dụ như ức chế giải phóng các cytokine tiền viêm hay ức chế biểu hiện COX-2.
Trong điều trị đái tháo đường
Cây Xuyến chi là một trong 1.200 loài thực vật đã được nghiên cứu về hoạt tính trong việc điều trị đái tháo đường. Cây Xuyến chi được sử dụng như một loại thảo dược chống đái tháo đường ở Mỹ, Châu Phi và Châu Á. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây Xuyến chi có thể điều trị cả đái tháo đường tuýp 1 và đái tháo đường tuýp 2 ở động vật.
Các nghiên cứu trên chuột cho thấy, chiết xuất Xuyến chi giúp điều hòa miễn dịch để hạn chế đái tháo đường tuýp 1. Đối với đái tháo đường tuýp 2, nghiên cứu cho thấy sử dụng chiết xuất cây Xuyến chi giúp tăng lượng insulin trong máu, giảm lượng đường huyết, giảm HbA1c, cải thiện khả năng dung nạp glucose ở chuột.
Trong hoạt động chống oxy hóa
Các gốc tự do có thể làm hỏng thành phần của tế bào, dẫn đến sự phát triển của hàng loạt bệnh lý như bệnh tim mạch, ung thư, thoái hóa thần kinh. Cây Xuyến chi với hàng loạt các nghiên cứu giúp chống oxy hóa đã được thực hiện. Ví dụ như tinh dầu chiết xuất từ hoa và lá Xuyến chi được cho là có tác dụng giúp kháng khuẩn, kháng nấm, chống oxy hóa và giúp loại bỏ gốc tự do DPPH.
Trong hoạt động kháng khuẩn
Bên cạnh các công dụng đã kể trên, hàng loạt các nghiên cứu đã chứng minh chiết xuất cây Xuyến chi giúp kháng nấm, kháng virus, kháng khuẩn và chống sốt rét. Tuy nhiên, cần nhiều hơn các nghiên cứu sâu hơn về các tác dụng này để có thể ứng dụng trên lâm sàng.
